Filyasyon ekipleri şimdi de mutant virüs vakalarının takibi için teyakkuzda. Türkiye’de de görülmeye başlanan Brezilya, Güney Afrika ve İngiltere varyantları nedeniyle, filyasyonda vaka ve temaslı takip algoritmaları değişti.
Bundan böyle, Danimarka, İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya’dan gelenlerde, son 72 saatte yaptırılan PCR yeterli olmayacak, 14 gün karantina zorunlu. İngiltere ve Danimarka girişliler belirttikleri adreste, Güney Afrika ve Brezilya’dan gelenler ise Sağlık Bakanlığı takibindeki yurtlarda kalacak. 10’uncu gününde yapılacak PCR testinde negatiflik saptanırsa izolasyon sonlandırılacak. Aksi durumlarda karantina 14 güne tamamlanacak. Ayrıca Türkiye’de yaşayan vatandaşlarda mutant virüs saptanırsa, tedavi sonrası 10’uncu gün, mutlaka test yapılacak. PCR pozitif çıkarsa karantina devam edecek ve her 48 saatte bir test tekrarlanacak. Negatiflik görülene kadar izolasyon sürecek. Pozitif vakaların temaslıları da 10 günlük izolasyon sonunda PCR testi ile negatif sonuç görülmeden izolasyondan çıkamayacak.
FİLYASYON ÇALIŞMALARI ARALIKSIZ DEVAM EDİYOR
Pandeminin başladığı Mart ayından bu yana Türkiye genelinde yaklaşık 4 bin ekiple başlayan filyasyon çalışmaları, vaka yoğunluğuna göre sayısı değişen ekiplerle aralıksız devam ediyor. Geçtiğimiz Ekim-Kasım aylarında yaşanan ikinci dalga sırasında, en yüksek sayılarına ulaşılan filyasyonda, ülke genelinde 10 bininin üzerinde ekiple, pozitif vaka ve temaslı takibi yapıldı. Pandeminin birinci yılına yaklaştığımız bugünlerde ise halen sahada olan filyasyon ekiplerinin takip algoritmasına, mutasyonlu virüsle enfekte olan vakalar ile temaslıları da eklendi. Türkiye genelinde ortalama 9 bin, İstanbul’da ise 1000’e yakın filyasyon ekibi, vaka ve temaslı takiplerinin yanı sıra, 85 yaş üstü veya hastaneye gidemeyen, evde sağlık hastaları için evde aşılama çalışmalarını da yürütüyor.
“DÖRT ÜLKEDEN GELENLER İÇİN KURALLAR FARKLI”
Salgın başladığından beri 50 ekip ve 100 sağlık çalışanı ile sahada olduklarını söyleyen Tuzla İlçe Sağlık Müdürü Dr. Ahmet Karakaşlı, “Hızımızı düşürmedik çünkü Tuzla, organize sanayi bölgelerinin, tersanenin ve büyük kışlaların olduğu bir ilçe. Toplu yaşam alanlarının çok olması, sürekli teyakkuz gerektiriyor. Yaz aylarındaki düşüş de bizi rehavete sokmadı. Çünkü bu toplu alanlardaki vakalar bizim hala korkulu rüyamız” dedi. Mutasyona uğramış virüsün bulunduğu ülkelerden gelenler ile mutant virüsle enfekte olmuş vaka ve temaslılarında algoritma değişikliği yapıldığını vurgulayan Dr. Karakaşlı, “İlçemizde özellikle bunların yayılması, bizde ciddi bir vaka sayısına neden olabilir. Yeni vakaların Bakanlıkça da temaslı takip kuralları değiştirildi. Mutant virüsün görüldüğü 4 ülkeden, Güney Afrika Cumhuriyeti, İngiltere, Danimarka ve Brezilya’dan gelenlere, son 72 saatte negatif PCR testleri olsa bile, 14 gün karantina mecburiyeti getirildi. İngiltere ve Danimarka'dan gelenler, diledikleri adreste izolasyonda kalabilecek. Ama Brezilya ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nden gelenlerin yurtlarda kalması zorunlu tutuldu. Bu dördü dışındaki diğer ülkelerden gelenlerde ise son 72 saatteki PCR negatif sonuç yeterli oluyor, karantina zorunluluğu yok” şeklinde konuştu.
“MUTANT VİRÜS VAKA VE TEMASLILARINDA DA UYGULAMA FARKLI”
Kovid pozitif vakaların 10’uncu gününde test bakılmaksızın izolasyondan çıkabildiğine işaret eden Dr. Karakaşlı, “Mutant virüsle enfekte vakalarda” ise bu kuralın değiştiğini söyleyerek şu bilgileri verdi: “Mutant virüsle enfekte vakaların tedavilerinden sonra 10’uncu gün PCR testi yapılıyor. Test sonucu negatifse izolasyon sonlandırılıyor. Ama pozitif çıkarsa, 48 saatte bir test tekrar ediliyor ve negatif sonucu görene kadar izolasyonda kalmaları gerekiyor.”
Mutant virüsle enfekte olmuş vakaların “temaslarının” da takip algoritmalarında değişiklikler olduğuna işaret eden Dr. Ahmet Karakaşlı, “Normal Kovid pozitif vakaların temaslılarında, herhangi bir semptom görülmezse test şartı aranmaksızın 10 gün sonra izolasyon bitiriliyor. Mutasyona uğramış virüsle enfekte olmuş vakaların temaslılarında ise 10 günlük izolasyon sonrasında mutlaka PCR testi şartı aranıyor, izolasyonun bitirilmesi için negatif sonucu görmek gerekiyor” dedi.
“SAHADA SAVAŞTIK, ŞİMDİ ELİMİZDE AŞI SİLAHIYLA GİDİYORUZ”
Yaklaşık 1 yıldır sahaya hep “savaşmaya” çıktıklarını anlatan Dr. Karakaşlı, “Filyasyon ekiplerimiz ya pozitif vakalar ya da temaslıları için evlere gidiyordu. Dolayısıyla bulaşma riski bizim için çok fazlaydı. Bu anlamda çok özverili çalıştı ekiplerimiz. Ama artık silahla gidiyoruz evlere. Elimizde bir aşı var ve evde aşı için gittiğimizde vatandaşlardan aldığımız tepkiler o kadar mutluluk verici ki, ekiplerimiz için de moral oluyor. Biz, 85 yaş üzeri ya da evde sağlık hizmeti alan, sokağa çıkamayan, hastaneye gitmekte sıkıntı yaşayan vatandaşlarımız için evde aşı hizmeti veriyoruz” diye konuştu.
EVDE AŞILAMAYA AMBULANS DESTEĞİ
Aşı ekiplerinin sahaya 112 ambulansıyla birlikte çıktığına da işaret eden Dr. Ahmet Karakaşlı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Acil Hizmetleri Başkanlığı’nın her ilçe için sağladığı ambulanslar, ekiplerinin gittiği bölgelerde, orta noktada aşı ekipleriyle koordineli bir şekilde bekliyorlar. Acil bir durumda müdahale edebilmek veya olası bir aşı komplikasyonunda hastayı transport etmek için ambulans ekipleri de hazır bekliyor. Şimdilik herhangi bir olay yaşamadık bu anlamda çok şükür. Bizim ekiplerimiz de zaten aşılarla birlikte yanlarında acil çantalarıyla gidiyorlar evlere. Aşı sonrası istenmeyen alerji ya da yan etki gelişirse ihtimaline karşı hazırlıklı oluyoruz.”
“AİLE APARTMANLARI EN BÜYÜK RİSK”
Aile apartmanlarının vaka artışı için en büyük riski oluşturan etkenlerden biri olduğunu belirten Dr. Karakaşlı, bu apartmanlarda özellikle bir vakanın pozitif çıkması ile tüm apartmana hastalığın hızla yayıldığına işaret etti. Temaslılarda izolasyona uyumun bazen yetersiz kaldığını belirten Dr. Karakaşlı, bunun için aldıkları önlemi de şu şekilde açıkladı: “Biz böyle apartmanlarda özellikle temaslılardan da numune alma yoluna gidiyoruz erken dönemde. Bu, izolasyona uyumu daha da artırıyor. Çünkü biz temaslıdan örnek aldığımzda bu kişilerin de bilgileri denetim ekiplerinin ekranlarına düşüyor. FİTAS uygulaması üzerinden yapıyoruz bu kayıtları ve denetim ekiplerinde de var bu program. Böylece onlar da bu kişilerin evde izolasyona uyup uymadıklarını daha sağlıklı kontrol ediyorlar. Kasım ayında tüm Türkiye'de olduğu gibi İstanbul'da da bir artış söz konusuydu. Yüksek rakamlara çıktık ve hep birlikte bu rakamları aşağıya doğru çektik. Nitekim o zamandan bu zamana yüzde 90 gibi bir azalma oldu. Münferit vakalar halen devam ediyor, bunlara müdahalemiz de sürüyor.”
“HEP VAKAYA GİDİYORDUK ŞİMDİ AŞIYLA MORAL BULDUK”
Tuzla İlçe Sağlık Müdürlüğü’nde yaklaşık 6 aydır pratisyen hekim olarak filyasyon ekibinde çalışan Dr. Pelin Aşkın, korona pozitif ya da şüpheli vakalara gittiklerinde daha endişeli olduklarını ancak bugünlerde aşılama çalışmalarının başlamasıyla moral bulduklarını anlatarak şunları söyledi: “Aşı uygulamalarında biraz daha rahatız. Aşı için gittiğimz evlerde öncelikle daha önce Kovid geçirip geçirmediğini, aşıya karşı alerjisi olup olmadığını sorguluyoruz. Kronik hastalıkları, kullandığı ilaçlar, varsa alerjileri, bunları sorguluyoruz. Eğer aşıya engel teşkil edecek bir durum yoksa aşılamayı yapıyoruz ve her vakada 15 dakika ila yarım saat arasında bekliyoruz. Herhangi bir komplikasyon olursa bu süre uzayabiliyor. Ama şimdiye kadar böyle bir şey yaşamadık çok şükür.”
Hastaneye gidemediği için evinde aşılanan 73 yaşındaki Nigar Elbir ise aşı olacağı için çok mutlu olduğunu söyleyerek “İnşallah aşıdan sonra artık sokağa çıkmamıza izin verirler ve kısıtlamalarımız biter. Hiç korkulacak bir şey yok. Acımadı. İkinci aşımı da inşallah olacağım” dedi.