Rapora göre pandemi yılı olarak tabir edilen 2020’de devletin ilaç bütçesi bir önceki yıla göre yüzde 18,7 arttı. Bu süreçte kronik hastaların hastaneye gitmeden ilaca erişebilmesi ile ortalama reçete tutarları yüzde 42 yükseldi.
Pandeminin 2020 yılından bu yana tüm dünyada sağlık harcamalarının dengelerini değiştirdiği belirtildi. Türkiye’de de benzer bir tablonun hem kamuda hem de özel sektörde görüldüğü vurgulanırken ECONiX Araştırma; ECONALiX, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Türkiye Sigorta Birliği verileri ile yaptığı analizleri ‘COVID-19’un Türkiye Kamu ve Özel Sağlık Sigorta Harcamalarına Etkisi ’başlıklı bir rapor ile yayınladı. Rapora göre SGK sağlık harcamalarında ilaç bütçesi 2020’yi 48 milyar lira, sağlık hizmetleri bütçesi ise 52 milyar lirayla tamamlandı. Böylece 2020 yılında ilaç bütçesinde bir önceki yıla göre yüzde 18,7’lik artış yaşanırken sağlık hizmetlerinde bu oranın yüzde 0,09 olarak kayıtlara geçtiği kaydedildi.
“ÖZEL HASTENELERDE YÜZDE 18.66’LIK ARTIŞ”
Öte yandan üniversitelere ve T.C. Sağlık Bakanlığı’na bağlı devlet hastanelerinde ödenen faturaların bütçesi ortalama yüzde 4,20 gerilerken bu gerilemenin özellikle Kovid-19 tedavisinde hizmet veren üniversite ve devlet hastanelerinde olduğu belirtildi. Buna karşın özel hastanelerin, harcamalarındaki yüzde 18,66’lık artışla dikkat çektiği ifade edildi. ECONiX Araştırma Yönetim Üçlüsünden ve Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi akademisyenlerinden Dr. Güvenç Koçkaya, “SGK harcamaları içerisinde kamu hastanelerinde başvuru ve harcama azalırken özel hastanelerde artışın temel nedeni, kamu hastanelerinin pandemi hastanesi olup acil olmayan vakaların ameliyatlarını almamaları ve bu vakaların özel hastanelere gitmiş olabileceği söylenebilir” dedi.
“REÇETE SAYISI DÜŞTÜ AMA İLAÇLAR ALINDI”
Raporda, pandeminin başladığı 2020 yılına geçildiğinde özel, üniversite ve T.C. Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerine müracaatın yüzde 35,15, reçete sayısının yüzde 14,78 azaldığı görüldü. Reçete fatura tutarlarına bakıldığında ise 2020’nin Mart ayından itibaren görülen reçete sayılarındaki gerilemenin aksine yüzde 18,7’lik artış yaşandığı belirtildi. Böylece reçete başı ortalama maliyetin yüzde 42,27 arttığı kaydedildi. Bu durum, ECONiX Araştırma Yönetim Üçlüsünden ve Tarsus Üniversitesi, Sağlık Yönetimi Bölümünden Dr. Öğr. Gör. Gülpembe Oğuzhan tarafından şöyle yorumlandı:
“Kronik hastalığa sahip hastaların Kovid-19 sebebiyle hastaneye müracaat etmeden ilaçlara erişim sağlayabilmelerinin bir sonucu olarak reçete sayısı düşmesine rağmen hastalar ilaçlarını alabilmiştir. Bu durumda görece olarak reçete başı ortalama maliyeti arttırmış.”
PRİMLERİ ARTAN ÖZEL SAĞLIK SİGORTALARI 1,9 MİLYAR LİRALIK KÂRLA REKORA İMZA ATTI
Rapor, sigorta sektörünün pandemi sürecindeki sağlık harcamalarına da değindi. ECONiX Araştırma Yönetim Üçlüsünden ve Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Ekonomisi ve Farmakoekonomi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Zafer Çalışkan, “SGK Genel Sağlık Sigortası’nın prim gelirleri 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 142,23 artarak 127 milyar lira olarak kayıtlara geçti. SGK Genel Sağlık Sigortası harcamaları ise yüzde 8,23 artışla 100 milyar lira oldu” dedi.
Özel sağlık sigortalarına bakıldığında, toplanan primlerin 2019’a göre yüzde 65,32 artışla 8,3 milyar liraya ulaştığı belirtildi. 2020’de özel sağlık sigortası gelirleri normalin üstünde artışa sahne olurken giderlerin geçen yıllara göre benzer artış gösterdiği görüldü. Özel sağlık sigortalarının prim ve hasar harcamaları arasındaki fark üstünden hesaplanan teknik kârı ise bir önceki yıla göre yüzde 176,78’lik rekor artışla 1,9 milyar liraya çıktı.
SGK SAĞLIK BÜTÇESİ 27 MİLYAR LİRA FAZLA VERDİ
ECONiX Araştırma Yönetim Üçlüsünden ve Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi akademisyenlerinden Dr. Güvenç Koçkaya, rapora ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
“Gerek kamu gerekse özel sağlık sigortacılığının pandemi döneminde kazanan sektörlerden olduğu aşikar. Çünkü gelirlerini korur ve hatta artırırken giderlerinin beklenenden daha düşük olduğunu görüyoruz. Gerek kamu gerek özel sağlık sigortacılığı pandemi yılında toplanan prim ve sağlık harcaması farkı açısından önemli fazla vermiştir. SGK'nın sağlık sigortası primleri ile sağlık harcamaları arasında ortaya çıkan yaklaşık 27 milyar liralık bütçe fazlasının, başka alanlara kaydırıldığını ve özellikle SGK'nın emeklilik gibi en temel harcamalarında oluşan açığın finansmanında kullanıldığını görüyoruz. Oysa bu bütçe kanser ve gen tedavisi gibi yenilikçi tedaviler için yine sağlık alanında, Türkiye toplumunun daha iyi ve yenilikçi tedavilere erişimi için kullanılabilirdi. Bu durum, Genel Sağlık Sigortası’nın sosyal devlet bakış açısını geliştirmek ve daha iyi hizmet vermek üzere SGK bünyesinden ayrılmasının iyi olabileceği görüşünü tekrar gündeme getiriyor.”
DHA
Kaynak: DHA
