Bu hafta kırsalın artı ve eksilerinden bahsedeceğim. Bunlar benim artılarım ve eksilerim. Genel geçer bilgiler ya da doğrular içermez.
Bu hafta kırsalın artı ve eksilerinden bahsedeceğim. Bunlar benim artılarım ve eksilerim. Genel geçer bilgiler ya da doğrular içermez.
İklim.
Yazın şehrin sıcağında bunaldıkça kırsalın püfür püfür havasına özeniriz. Evet köyler serin olur. Bu artı olan kısmı. Aynı bilgiyle eksi olan tarafını da söyleyebilirim; köyler çabuk soğur. Bir şeyler yakmak gerek. Yakmayınca olmaz. Tez elden biraz odun gerek, ateş gerek. Bu bakımdan şehirde, ‘ Kombiyi açarız artık.’ Sohbetleri edilmeye başlandığında köylerde çoktan sobalar ateşlenmiştir.
Soba.
Soba fotoğrafı birçoğunun içini ısıtır değil mi? Öyledir de gerçekten. Ve fonksiyonel bir araç gereçtir soba. Ben kışın sobayı çok verimli kullanırım. Üzerine güğüm koyarım. Yanına çaydanlık. Çaydanlığın içine çalılardan topladığım kuşburnu, adaçayı, kuruttuğum ayva yaprağı, mandalina kabuğu koyarım. Yemekleri muhakkak sobada ısıtırım. Fırınında haftada bir kez mutlaka ekmek pişer. Ekmeği alır hemen patates atarım. Odaları ve ruhu ısıtmasından bahsetmiyorum bile.Soba bir çalışan olsa, benden maaş , sgk, yol ,yemek ister muhakkak.
Bunlar sobanın artılarıydı. Böyle keyfini çıkarmak istediğin sobayı ara ara temizlemen bakımını yapman gerek. Baca silkelemek ya da soba silkelemek , diyoruz buna. Çünkü gerçek anlamıyla boruları söküp, sobayı dışarı çıkarıp alt üst edip bir güzel silkeliyorsun ki içinde biriken siyah kurumlar temizlensin. Bu da başlandığında 1 saatte biten ancak başlayana kadar zihin oyalayan işlerden biri. Neden? Çünkü pis iş. Boruları sökerken siyahlar her yere uçuyor, temizliyorsun. Sobayı dışarı çıkarırken içinde saklanan küller sağa sola savruluyor, temizliyorsun. Boruların içindeki siyahların dökülmesi için yakıyorsun, yüzün gözün duman oluyor. Sobayı ters yüz edip içini boşaltıyorsun küller burun deliklerine doluyor. Çıkardığın gibi içeri taşırken de sobadan ve borulardan küller , kurumlar dökülüyor , temizliyorsun. Boruları takıyorsun,oturmuyor , çıkarıp yerde deniyorsun, bu esnada siyahlar yine dökülüyor ; yine temizliyorsun. Ve tüm işlem bittiğinde evi ,kendini komple temizliyorsun.
İşte bu da eksi tarafıydı. Sosyal medya ağız sulandıran soba fotoğraflarına bu notu düşmez. Ben yazayım. Patatesi hak etmek gerek!
Doğal ürünler.
Olabildiğince katkısız, olabildiğince saf ürüne ulaşmak büyük lüks. Yetiştirmeyi seviyorsanız hele çok keyifli de bir hobi. Kırsalda buna çok güzel ortamlar bulabilirsiniz. Bu artı kısmı. Ancak ilaç atmadığınız ürünler börtü böceğin de açık pazarı haline gelir. Bir bakmışsınız Haziran’dan bu yana yetiştirmeye çalıştığınız lahanaya tırtıllar dadanmış. Emeği doğaya vakfetmek; hayvanat için artı, beşer için eksi bir durum.
Süt.
Bu benim çok istediğim şeylerden biriydi. İlkokul Bilgisi kitaplarından ezberimde kalan bir bilgi. Hayvanların etinden,sütünden , yününden yararlanırız. Etinden yararlandık, çok şükür. Yününden yararlanmak için teknik alt yapıyı oluşturmaya çalışıyorum, o da olacak. Bu esnada sütünden de nasiplenelim istedik.Koyunlardan beşi yeniden anne oldu. Kuzularına baktı, büyüttü. Biraz da bize ayırdı sütünden . Koyun kızlarımıza teşekkür ediyorum. Go koyun sağımı konusunda pratikleşti. Bir teşekkür de kendisine gönderiyorum. Bana da hammaddeyi işlemek kaldı. Üç litre bile çıkmayan sütten hemen heyecanla yoğurt yaptım. Koyun yoğurdunu özlemişiz. Şu an beş koyundan süt alıyoruz. Ocak gibi sekiz koyundan daha alırız diye planlıyorduk. Sonra o koyunların döndüğünü fark etti Go. Koyunların dönmesi demek hamile olmaması yeniden koça gelmesi demek. Yeniden koça gelen koyunun doğum süresinin ötelenmesi dolayısıyla süt alışımızın ileri tarihe gitmesi demek. Bu durum için veteriner hekimden yeni bir iğne aldık. Gökhan bu sabah sorun olan koyunlara uyguladı. Bakalım sonuç ne olacak,göreceğiz.
Canlı hayvan bu . Her şey olabiliyor. Biz süt hesapları yaparken bir süredir rahatsız olan 14 Numara Tahirova koyunumuz öldü. Üzüldük. Kızdık. Kızmak yersiz evet. Ama yaklaşık 1,5 aydır yormamak için meraya çıkarmadan evde ayrı bir bölümde özel olarak bakılan, ot verilen, arpa buğday verilen vitaminler vurulan bir hayvan. Nesi var anlamadan öldü.
Bu can kayıpları da işin eksi tarafı.
Üretim.
Önceki yıllarda, daha köye gelme ihtimalim söz konusu bile değilken ve herhangi bir ürün yetiştirmezken ,yazdan kilolarca alınıp dolaplara doldurulan bezelyeleri anlamsız bulurdum. Yaz boyunca kışa kalması için derin donduruculara her şey konuyor da bezelye koymuş olma ve henüz koymamış olma durumu kadınları çok meşgul ediyor. Bezelyeden hareketle ben de bu pazardan alarak dolap doldurma fikrini çok anlamsız bulurdum. Çünkü yetiştirmiyorsan stok yapman da çok ekonomik bir davranış değil gibi geliyordu. Çok şükür ki hayatımda ilk kez derin dondurucuya bezelye koydum ve koyduğum bezelyeyi kendim yetiştirdim. Evet kırsalda ürün yetiştirmek bir artı. Ama yaz boyu çıkan ürünleri değerlendirme telaşı sonu gelmeyen bir döngü. Ve artık o döngüye girdiysen herhangi bir ürünü boş vermen mümkün değil. Bu yorgunluk da işin eksi tarafı.
Şimdilik aklıma gelenler böyle. Hele birkaç ay daha geçsin. Mevsim değişsin. Kışın da gözüme çarpan artı eksiler olur elbet.
Go’nun Çiftliğinde haberler böyle . Herkese ARTIsıyla EKSİsiyle dolgun bir hafta dilerim.
Gülhan ONAY
